Ορισμός
Με την αναγέννηση, ανοίγει μια νέα και πρωτόγνωρη επικοινωνία του πιστού με τον Θεό. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνει κάποιος παιδί το Θεού, παρά μόνο εάν γεννηθεί “άνωθεν”. Η αναγέννηση δεν είναι ένα φυσικό βήμα προόδου στην ανάπτυξη του ανθρώπου, είναι μια υπερφυσική ενέργεια του Θεού. Δεν αποτελεί κάποια εξέλιξη, είναι η μετάδοση νέας ζωής, μία ολοκληρωτική μεταβολή, μία αλλαγή κατεύθυνσης που απορρέει απο αυτή τη νέα ζωή.
Αποτελεί προϋπόθεση για τη σωτηρία
ΙΩΑ 3:3 Απεκρίθη ο Ιησούς και είπε προς αυτόν· Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή άνωθεν, δεν δύναται να ίδη την βασιλείαν του Θεού. 4 Λέγει προς αυτόν ο Νικόδημος· Πως δύναται άνθρωπος να γεννηθή γέρων ων; μήποτε δύναται να εισέλθη δευτέραν φοράν εις την κοιλίαν της μητρός αυτού και να γεννηθή; 5 Απεκρίθη ο Ιησούς· Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, δεν δύναται να εισέλθη εις την βασιλείαν του Θεού. 6 Το γεγεννημένον εκ της σαρκός είναι σαρξ και το γεγεννημένον εκ του Πνεύματος είναι πνεύμα. 7 Μη θαυμάσης ότι σοι είπον, Πρέπει να γεννηθήτε άνωθεν. 8 Ο άνεμος όπου θέλει πνέει, και την φωνήν αυτού ακούεις, αλλά δεν εξεύρεις πόθεν έρχεται και που υπάγει· ούτως είναι πας, όστις εγεννήθη εκ του Πνεύματος.
Η ανάγκη αυτή είναι παγκόσμια για όλο το ανθρώπινο γένος, γιατί όλοι έχουμε υποπέσει σε λάθη. Δεν υπάρχει ηλικία, φύλο, θέση ή κατάσταση που να εξαιρείται απ’ αυτή την ανάγκη. Αν δεν έχεις αναγεννηθεί είναι τελείως αδύνατο να μπεις στην βασιλεία του Θεού.
ΙΩΑ 3:6 Το γεγεννημένον εκ της σαρκός είναι σαρξ και το γεγεννημένον εκ του Πνεύματος είναι πνεύμα.
Η αγιότητα του Θεού την απαιτεί
Αφού χωρίς τον αγιασμό κανείς δεν θα δει τον Κύριο κι αφού ο αγιασμός δεν μπορεί να επιτευχθεί με καμία φυσική εξέλιξη ή ανθρώπινη προσπάθεια, τότε η αναγέννηση της φύσης μας είναι απολύτως απαραίτητη.
EBP 12:14 Ζητείτε ειρήνην μετά πάντων, και τον αγιασμόν, χωρίς του οποίου ουδείς θέλει ιδεί τον Κύριον,
H αναγέννηση θανατώνει το παλιό μας «εγώ»
ΡΩΜ 7:4 Λοιπόν, αδελφοί μου, και σεις εθανατώθητε ως προς τον νόμον διά του σώματος του Χριστού, διά να συζευχθήτε με άλλον, τον αναστάντα εκ νεκρών, διά να καρποφορήσωμεν εις τον Θεόν.
ΓΑΛ 2:20 Μετά του Χριστού συνεσταυρώθην· ζω δε ουχί πλέον εγώ, αλλ' ο Χριστός ζη εν εμοί· καθ' ο δε τώρα ζω εν σαρκί, ζω εν τη πίστει του Υιού του Θεού, όστις με ηγάπησε και παρέδωκεν εαυτόν υπέρ εμού.
ΡΩΜ 6:4 Συνετάφημεν λοιπόν μετ' αυτού διά του βαπτίσματος εις τον θάνατον, ίνα καθώς ο Χριστός ανέστη εκ νεκρών διά της δόξης του Πατρός, ούτω και ημείς περιπατήσωμεν εις νέαν ζωήν. 5 Διότι εάν εγείναμεν σύμφυτοι με αυτόν κατά την ομοιότητα του θανάτου αυτού, θέλομεν είσθαι και κατά την ομοιότητα της αναστάσεως, 6 τούτο γινώσκοντες, ότι ο παλαιός ημών άνθρωπος συνεσταυρώθη, διά να καταργηθή το σώμα της αμαρτίας, ώστε να μη ήμεθα πλέον δούλοι της αμαρτίας· 7 διότι ο αποθανών ηλευθερώθη από της αμαρτίας.
ΚΟΛ γ:9 Μή ψεύδεσθε εις αλλήλους, αφού απεκδύθητε τον παλαιόν άνθρωπον μετά των πράξεων αυτού, 10 και ενδύθητε τον νέον, τον ανακαινιζόμενον εις επίγνωσιν κατά την εικόνα του κτίσαντος αυτόν.
Η αναγέννηση δημιουργεί μια καινούρια φύση
Με την ενέργεια της αναγέννησης ο Θεός μεταδίδει στο παιδί Του μία καινούρια φύση. Έτσι ο άνθρωπος αποκτά μία εντελώς καινούρια προσωπικότητα.
ΕΦΕΣ 4:22 να απεκδυθήτε τον παλαιόν άνθρωπον τον κατά την προτέραν διαγωγήν, τον φθειρόμενον κατά τας απατηλάς επιθυμίας, 23 και να ανανεόνησθε εις το πνεύμα του νοός σας 24 και να ενδυθήτε τον νέον άνθρωπον, τον κτισθέντα κατά Θεόν εν δικαιοσύνη και οσιότητι της αληθείας.
ΚΟΛ 3:10 και ενεδύθητε τον νέον, τον ανακαινιζόμενον εις επίγνωσιν κατά την εικόνα του κτίσαντος αυτόν,
ΚΟΛ β:11 εις τον οποίον και περιετμήθητε με περιτομήν αχειροποίητον, απεκδυθέντες το σώμα των αμαρτιών της σαρκός δια της περιτομής του Χριστού, ...
Η πνευματική αναγέννηση διώχνει την αμαρτία από τη ζωή μας
Α’ ΙΩΑ 3:9 Πας όστις εγεννήθη εκ του Θεού αμαρτίαν δεν πράττει, διότι σπέρμα αυτού μένει εν αυτώ· και δεν δύναται να αμαρτάνη, διότι εγεννήθη εκ του Θεού.
Η αναγέννηση είναι η μετάδοση νέας και Θείας ζωής, μία νέα δημιουργία, η γέννηση ενός νέου πνεύματος μέσα μας. Είναι το Γεν.α:26 πάλι απ’ την αρχή. Δεν είναι η παλιά φύση που έχει αλλάξει ή βελτιωθεί, αλλά μία καινούρια γέννηση “άνωθεν”. Από τη φύση του ο άνθρωπος μετά τη πτώση του, είναι ένα νεκρό πνεύμα κι η καινούρια αυτή γέννηση του μεταδίδει ζωή, τη ζωή του Θεού, έτσι ώστε από κει και μετά είναι όπως αυτοί που αναστήθηκαν απ’ τους νεκρούς, γιατί έχει περάσει από το θάνατο στη ζωή.
Η αναγέννηση, μας δίνει την ικανότητα να εκελούμε το θέλημα του Θεού
Ο φυσικός άνθρωπος πριν αναγεννηθεί, δεν έχει καμία πιθανότητα να μπορέσει να εκτελέσει το θέλημα του Θεού. Με την αναγέννηση όμως, το Άγιο Πνεύμα δίνει τη δύναμη στον άνθρωπο, να κάνει αυτό που δεν μπορούσε πιο πριν, δηλαδή να αγαπήσει τον Θεό, να αγαπήσει τον πλησίον του, αλλά και να εκτελεί το θ'ελημα του Θεού, όπως αυτο είναι εκφρασμένο στην Αγία Γραφή.
ΔΕΥΤ λ:6 Και θέλει περιτέμει Κύριος ο Θεός σου την καρδίαν σου, και την καρδίαν του σπέρματός σου, διά να αγαπάς Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου, και εξ όλης της ψυχής σου, διά να ζής.
ΙΕΡ λα:33 αλλ' αύτη θέλει είσθαι η διαθήκη, την οποίαν θέλω κάμει προς τον οίκον Ισραήλ· μετά τας ημέρας εκείνας, λέγει Κύριος, θέλω θέσει τον νόμον μου εις τα ενδόμυχα αυτών και θέλω γράψει αυτόν εν ταις καρδίαις αυτών· και θέλω είσθαι Θεός αυτών και αυτοί θέλουσιν είσθαι λαός μου.
ΙΕΖ ια:19 Και θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν μίαν και πνεύμα νέον θέλω βάλει εν υμίν· και αποσπάσας την λιθίνην καρδίαν από της σαρκός αυτών θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν σαρκίνην, 20 διά να περιπατώσιν εν τοις διατάγμασί μου και να φυλάττωσι τας κρίσεις μου και να εκτελώσιν αυτάς· και θέλουσιν είσθαι λαός μου και εγώ θέλω είσθαι Θεός αυτών.
Β’ ΚΟΡ ε:17 Όθεν εάν τις ήναι εν Χριστώ είναι νέον κτίσμα· τα αρχαία παρήλθον, ιδού, τα πάντα έγειναν νέα.
Α’ ΙΩΑ ε:4 Διότι πάν ότι εγεννήθη εκ του Θεού, νικά τον κόσμον, και αύτη είναι η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών.
Α’ ΙΩΑ β:29 Εάν εξεύρητε ότι είναι δίκαιος, γνωρίζετε ότι πάς ο πράττων την δικαιοσύνην, εξ αυτού εγεννήθη.
Η αιώνια ζωή ξεκινά τη στιγμή της αναγέννησης
ΙΩΑ 3:36 Όστις πιστεύει εις τον Υιόν έχει ζωήν αιώνιον· όστις όμως απειθεί εις τον Υιόν δεν θέλει ιδεί ζωήν, αλλ' η οργή του Θεού μένει επάνω αυτού.
ΙΩΑ 5:24 Αληθώς, αληθώς σας λέγω ότι ο ακούων τον λόγον μου και πιστεύων εις τον πέμψαντά με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν δεν έρχεται, αλλά μετέβη εκ του θανάτου εις την ζωήν.
Αναγέννηση και γέννηση
Ο Ιησούς συνέκρινε την άνωθεν γέννηση με τη φυσική όταν είπε στον Νικόδημο ότι πρέπει να ξαναγεννηθεί. Ο Ιησούς χρησιμοποίησε τις εκφράσεις “γέννηση εξ ύδατος” και “γέννηση εκ Πνεύματος”. Στις επιστολές συναντάμε εδάφια που αναφέρονται στη “γέννηση διά του λόγου”. Ένας τρόπος που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την αναγέννηση είναι να την συγκρίνουμε κι εμείς με τη φυσική, όπως έκανε κι ο Ιησούς. Τα στάδια στη φυσική γέννηση είναι τρία, πρόκειται, όμως, για μία γέννηση:
1. Η σύλληψη του εμβρίου μοιάζει με την σπορά του Λόγου.
2. Η φυσική γέννηση μοιάζει με την γέννηση εξ ύδατος, καθώς το έμβρυο πριν γεννηθεί κολυμπά μέσα σε νερό.
3. Τέλος, αφού γεννηθεί, το νεογέννητο μωρό αρχίζει να αναπνέει. Αυτό θυμίζει την γέννηση εκ Πνεύματος, καθώς το Άγιο Πνεύμα παρομοιάζεται με άνεμο που όπου θέλει πνέει. Ο Θεός φύσηξε στους μυκτήρες (μύτη) του Αδάμ πνεύμα ζωής και έγινε ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν.
Τα μέσα της αναγέννησης
1. Η Θεία ενέργεια
ΙΩΑ 1:13 Οίτινες ουχί εξ αιμάτων ουδέ εκ θελήματος σαρκός, ουδέ εκ θελήματος ανδρός, αλλ’ εκ Θεού εγεννήθησαν.
ΙΩΑ 3:5 ...Εάν τις δεν γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος.
ΙΑΚ α:18 Εξ ιδίας αυτού θελήσεως εγέννησεν ημάς διά του λόγου της αληθείας, διά να είμεθα ημείς απαρχή τις των κτισμάτων αυτού.
ΤΙΤ 3:5 ...Διά λουτρού παλιγγενεσίας και ανακαινίσεως του Αγίου Πνεύματος.
Β’ ΚΟΡ γ:3 εγγεγραμμένη ουχί με μελάνην, αλλά με το Πνεύμα του Θεού του ζώντος, ουχί εις πλάκας λιθίνας, αλλ’ εις πλάκας σαρκίνας της καρδίας.
ΡΩΜ β:28 Διότι Ιουδαίος δεν είναι ο εν τω φανερώ Ιουδαίος, ουδέ περιτομή η εν τω φανερώ η γινομένη εν σαρκί, 29 αλλ' Ιουδαίος είναι ο εν τω κρυπτώ Ιουδαίος, και περιτομή η της καρδίας κατά πνεύμα, ουχί κατά γράμμα, του οποίου ο έπαινος είναι ουχί εξ ανθρώπων, αλλ' εκ του Θεού.
Α’ ΠΕΤ α:3 Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, όστις κατά το πολύ έλεος αυτού, ανεγέννησεν ημάς εις ελπίδαν ζώσαν διά της αναστάσεως του Ιησού Χριστού εκ νεκρών, ..
Όλα αυτά τα εδάφια φανερώνουν ότι η αναγέννηση είναι έργο του Θεού μέσα στην καρδιά του ανθρώπου.
2. Το μέρος και η ευθύνη του ανθρώπου
ΙΩΑ 1:12 Όσοι δε εδέχθησαν αυτόν...
Πρέπει να υπάρξει προσωπική αποδοχή του Ιησού Χριστού. Ένας νεκρός δεν μπορεί να συνεργήσει στην ανάστασή του, αλλά μπορεί να υπακούσει στην διαταγή του Χριστού, “Βγες έξω”.
3. Γέννηση εξ ύδατος (δια του Λόγου)
Α’ ΠΕΤ α:23 επειδή ανεγεννήθητε ουχί εκ φθαρτού σπέρματος, αλλά αφθάρτου, διά του λόγου του Θεού του ζώντος και μένοντος εις τον αιώνα...
Η γέννηση εξ ύδατος αναφέρεται παραβολικά και στον Λόγο του Θεού, ο οποίος παρομοιάζεται με άφθαρτο σπέρμα που με την ακοή μπαίνη στη "γη" της καρδιάς μας και δια του Αγίου Πνεύματος ζωοποιείται σε μια νέα γέννηση, αν το έδαφος είναι καλό κι οι συνθήκες κατάλληλες. Αυτό ταιριάζει με το Ιάκ.α:18, “διά του λόγου της αληθείας.”
4. Γέννηση εκ Πνεύματος
ΡΩΜ 8:16 Αυτό το Πνεύμα συμμαρτυρεί με το πνεύμα ημών, ότι είμεθα τέκνα Θεού.
Α’ ΚΟΡ 6:19 Το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος του εν υμίν.
Α’ ΚΟΡ 12:13 Διότι ημείς πάντες διά του ενός Πνεύματος εβαπτίσθημεν εις εν σώμα...και πάντες εις εν Πνεύμα εποτίσθημεν.
Η γέννηση εκ Πνεύματος είναι το Βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος. Δεν είναι μόνο η μετάδοση αιώνιας και θείας ζωής στον πιστό αλλά και η πλήρωση της καρδιάς και της ζωής του με το Άγιο Πνεύμα. Είναι η υιοθεσία του πιστού απ’ το Θεό, και το σφράγισμά του για τη μέρα της απολύτρωσης.
Γενικές Αρχές της αναγέννησης:
Η αναγέννηση είναι πνευματική (ΙΩΑΝ γ:6)
Όταν αναγεννιόμαστε ξεντυνόμαστε τον παλιό άνθρωπο δεν τον επιδιορθώνουμε. (ΕΦΕΣ δ:22-24)
Η αναγέννηση δεν είναι η αναμόρφωση του παλαιού ανθρώπου αλλά η εγκατάσταση ενός νέου ανθρώπου. (ΕΦΕΣ δ:22, ΚΟΛ γ:9)
Η μετάνοια είναι το έργο του ανθρώπου ενώ η αναγέννηση είναι το έργο του Θεού (ΙΑΚ α:18, Α’ ΠΕΤ α:3, Α’ ΠΕΤ α:2)
Η αναγέννηση δεν είναι κληρονομική
Η αναγέννηση δεν έρχεται επειδή προσκολλώμαι στην εκκλησία. Είναι ενέργεια μυστηριώδης. Για παράδειγμα τον ηλεκτρισμό δεν τον βλέπουμε αλλά βλέπουμε τα αποτελέσματά του που είναι φως μέσα στο σπίτι.
Ένας δρόμος για όλους:
Η αναγέννηση είναι απαραίτητη για όλους ανεξάρτητα του πόσο είναι αμαρτωλοί (ΕΦΕΣ β:1-3)
Υπάρχει μόνο ένας δρόμος για την αναγέννηση (ΠΡΑΞ δ:12)
Ο παλιός άνθρωπος:
Δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό (Α ΚΟΡ β:14)
Δεν μπορεί να υπακούσει και να υποταχθεί στο Θεό (ΡΩΜ η:7)
Είναι διεφθαρμένος (ΗΣΑ α:6)
Δεν μπορεί να μπει στη βασιλεία (ΙΩΑΝ γ:7)
Δεν μπορεί να κάνει εκείνα τα οποία θέλει (ΓΑΛ ε:17)
Δεν μπορεί να αρέσει στο Θεό (ΡΩΜ η:8)
Αποτελέσματα της Αναγέννησης:
Πνευματική γνώση και αντίληψη (Β’ ΚΟΡ 4:6)
Επανάσταση στην καρδιά (ΙΕΖ 36:26, ΙΕΡ 31:33)
Επιθυμία για υποταγή στο θέλημα του Θεού (Α΄ΙΩΑΝ 2:3)
Έλεγχος στην αμαρτία (Α' Ιωα 3:9)
Αποχωρισμός από το πνεύμα του κόσμου (Α’ ΙΩΑΝ 2:15)
Αγάπη για τους αδελφούς (Α’ ΙΩΑΝ 3:14)
Βιβλιογραφία:
Η Καινή Διαθήκη (Βυζαντινή έκδοση - αρχαίο κείμενο)
Η Καινή Διαθήκη μετα συντόμου ερμηνείας (Παν. Τρεμπέλας)
Η Αγια Γραφή (έκδοση Νεοφύτου Βάμβα)
Η Αγία Γραφή Πλήρους Μελέτης (Full Life Study Bible by Donald Stamps),
Ερμηνευτικά σχόλια στην Αγία Γραφή (William McDonald)
Νέον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν της Αγίας Γραφής (Γ. Ζ. Κωνσταντινίδης)
Υπόμνημα εις τα επιστολάς της Καινής Διαθήκης (Παν. Τρεμπέλας)
Οι αποστολικοί Πατέρες (Πλήρης Οδηγός Μελέτης) εκδόσεις "Όρος"
Εγχειρίδιο της Βίβλου (David and Pat Alexander)
Dake's Annotated Reference Bible
Adam Clarke's Commentary on the Bible
Albert Barnes' Notes on the Bible
Jamieson, Fausset and Brown Commentary
John Gill's Exposition of the Entire Bible
Matthew Henry's Commentary on the Whole Bible
Treasury of Scripture Knowledge
www.mybible.blog
www.xanagennisi.gr
www.bilbe.com
John Wesley's Notes on the Bible
www.openbible.info
www.jba.gr
www.gotquestions.org
www.biblecentre.org