Χριστουγεννιάτικο δέντρο

1. Η ρίζα του εθίμου και η αγιογραφική οπτική

Το στολισμένο δέντρο δεν προέρχεται από την Αγία Γραφή ούτε από χριστιανική παράδοση των πρώτων αιώνων, αλλά από αρχαίες παγανιστικές συνήθειες που είχαν σχέση με τη λατρεία της φύσης, τον ηλιοθεϊσμό ή την αναμονή της «αναγέννησης» της φύσης.

Η Γραφή δεν αναφέρει πουθενά ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε υλικά σύμβολα για να τιμήσουμε τη Γέννηση του Χριστού. Αντιθέτως μας καλεί να δείξουμε λατρεία «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ»

ΙΩΑ 4:24 Ο Θεός είναι Πνεύμα, και οι προσκυνούντες αυτόν εν πνεύματι και αληθεία πρέπει να προσκυνώσι. 

Ο προφήτης Ιερεμίας, περιγράφει αντικείμενα λατρείας που κατασκευάζονταν από ξύλο, στολίζονταν, και οι άνθρωποι τους έδιναν συμβολική δύναμη. Δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά η αρχή είναι ίδια και πολύ σημαντική. Οι πιστοί δεν πρέπει να υιοθετούμε έθιμα των εθνών που συνδέονται με ματαιότητα ή συμβολισμούς ξένους προς την αληθινή λατρεία του Θεού.

ΙΕΡ 10:1 Ακούσατε τον λόγον, τον οποίον ο Κύριος λαλεί προς εσάς, οίκος Ισραήλ. 2  Ούτω λέγει Κύριος· Μη μανθάνετε την οδόν των εθνών και εις τα σημεία του ουρανού μη πτοείσθε, διότι τα έθνη πτοούνται εις αυτά. 3  Διότι τα νόμιμα των λαών είναι μάταια, διότι κόπτουσι ξύλον εκ του δάσους, έργον χειρών τέκτονος με τον πέλεκυν. 4  Καλλωπίζουσιν αυτό με άργυρον και χρυσόν· στερεόνουσιν αυτό με καρφία και με σφύρας, διά να μη κινήται. 5  Είναι όρθια ως φοίνιξ, αλλά δεν λαλούσιν· έχουσι χρείαν να βαστάζωνται, διότι δεν δύνανται να περιπατήσωσι. Μη φοβείσθε αυτά· διότι δεν δύνανται να κακοποιήσωσιν, ουδέ είναι δυνατόν εις αυτά να αγαθοποιήσωσι. 

ΡΩΜ 12:2 και μη συμμορφόνεσθε με τον αιώνα τούτον, αλλά μεταμορφόνεσθε διά της ανακαινίσεως του νοός σας, ώστε να δοκιμάζητε τι είναι το θέλημα του Θεού, το αγαθόν και ευάρεστον και τέλειον. 

Η αρχή είναι σαφής: ο λαός του Θεού δεν μιμείται τα έθιμα του κόσμου, αλλά ζει με διάκριση.

ΔΕΥΤ 12:29 Όταν Κύριος ο Θεός σου εξολοθρεύση τα έθνη απ' έμπροσθέν σου, όπου υπάγεις διά να κληρονομήσης αυτά, και κληρονομήσης αυτά και κατοικήσης εν τη γη αυτών, 30  πρόσεχε εις σεαυτόν, μήποτε παγιδευθής και ακολουθήσης αυτούς, αφού εξολοθρευθώσιν απ' έμπροσθέν σου· και μήποτε εξετάσης περί των θεών αυτών, λέγων, Πως ελάτρευον τα έθνη ταύτα τους θεούς αυτών; ούτω θέλω κάμει και εγώ. 31  Δεν θέλεις κάμει ούτως εις Κύριον τον Θεόν σου· διότι παν βδέλυγμα, το οποίον ο Κύριος μισεί, έκαμον εις τους θεούς αυτών· επειδή και τους υιούς αυτών και τας θυγατέρας αυτών καίουσιν εν πυρί προς τους θεούς αυτών. 32  Παν ό,τι προστάζω εγώ εις εσάς, τούτο προσέχετε να κάμνητε· δεν θέλεις προσθέσει εις αυτό ουδέ θέλεις αφαιρέσει απ' αυτού. 

Το Πνεύμα του Θεού προειδοποιεί: Πρόσεχε εις σεαυτόν… να μη μιμείσαι αυτούς, … Ο Θεός δεν θέλει να υιοθετούμε έθιμα εθνών που ξεκίνησαν από ξένες θρησκευτικές αντιλήψεις.

Α’ ΙΩΑ 5:21 Τεκνία, φυλάξατε εαυτούς από των ειδώλων· αμήν.

Ο Ιωάννης δεν μιλά μόνο για αγάλματα, αλλά για κάθε αντικείμενο που μπορεί να πάρει θέση τιμητική, συμβολική, ή σχεδόν λατρευτική.

ΚΟΛ 2:8 Βλέπετε μη σας εξαπατήση τις διά της φιλοσοφίας και της ματαίας απάτης, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου και ουχί κατά Χριστόν· 

Καθαρή προειδοποίηση για ανθρώπινα έθιμα που δεν έχουν βάθος πνευματικό ούτε ευαγγελικό.

2. Πνευματική διάκριση (διδαχή)

Δεν είναι όλα τα έθιμα αυτόματα αμαρτωλά. Όμως ο πιστός καλείται να εξετάσει τα παρακάτω: 

Προέλευση του εθίμου: Αν ένα έθιμο έχει παγανιστική ρίζα, πρέπει να είμαι προσεκτικός. Το ερώτημα δεν είναι μόνο «τι κάνω;» αλλά «τι αντιπροσωπεύει, από πού προέρχεται και ποιο μήνυμα περνά;»

Χρήση και τον συμβολισμός σήμερα: Για κάποιους το δέντρο είναι απλή διακόσμηση. Για άλλους φέρει συμβολισμούς ξένους προς την πίστη.  Η Γραφή διδάσκει ότι οτιδήποτε ενδέχεται να θολώσει το μήνυμα του Χριστού πρέπει να αποφεύγεται 

A’ ΚΟΡ 10:23 Πάντα είναι εις την εξουσίαν μου αλλά πάντα δεν συμφέρουσι· πάντα είναι εις την εξουσίαν μου, αλλά πάντα δεν οικοδομούσι. 24  Μηδείς ας ζητή το εαυτού συμφέρον, αλλ' έκαστος τα του άλλου. 

Την επίδραση στην καρδιά: Το κέντρο των Χριστουγέννων είναι ο ενανθρωπήσας Λόγος. Οτιδήποτε μετατοπίζει την προσοχή σε κοσμικό συμβολισμό μετατρέπεται σε πνευματικό περισπασμό.

Το παράδειγμα προς τους άλλους: Ο πιστός είναι «φως του κόσμου» (Κατά Ματθαίον 5:14).  Αν η συμμετοχή σε ένα έθιμο προκαλεί σύγχυση στους ασθενέστερους αδελφούς, τότε καλύτερα να απέχει (Ρωμαίους 14:13–15).

3. Συμπέρασμα

Η Αγία Γραφή δεν μιλά ειδικά για το χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά τα θεμελιώδη πνευματικά κριτήρια είναι ξεκάθαρα:

• Να μη μιμούμαστε τα έθιμα των εθνών που έχουν παγανιστική ρίζα.

• Να μην αναμειγνύουμε ανθρώπινες παραδόσεις με την καθαρότητα της λατρείας.

• Να εξετάζουμε αν κάτι υψώνει τον Χριστό ή τον επισκιάζει.

• Να φυλάμε την καρδιά από αντικείμενα που καταλαμβάνουν τιμητική θέση πέραν του πρέποντος.

Έτσι ο πιστός βαδίζει «εν φωτί» και «εν αληθεία», τιμώντας τον Χριστό με τρόπο σύμφωνο προς το πνεύμα της Γραφής.